Në vend janë vetëm 51 përfitues të pensionit bujqësor, në terren dhe në moshën 80 vjeç!

Ish-kryetari i Sindikatës së Shoqatave të Pensionistëve, Dragi Argirovski, i cili ka kohë që e ndjek këtë çështje, thotë se në terren ka takuar shumë ish-bujq, të cilët fjalë për fjalë janë lënë më vete – as nuk mund të punojnë në arat e tyre më, as pension nuk kanë dhe për ta bërë tragjedinë edhe më të madhe, nuk kanë as sigurim shëndetësor! Të dhënat e Fondit për sigurim pensional dhe invalidor zbulojnë të vërtetën dërrmuese për fermerët maqedonas që na kanë ushqyer me vite. Në shtator kanë qenë vetëm 51 përfitues, ndërsa pensioni mesatar i tyre ka qenë mezi 10.403 denarë! – informon PRESSonline.al

Në arat maqedonase ka bujq edhe pas 80 vjetësh. Kryesisht prodhojnë për vete, por ka edhe nga ata që tepricën e nxjerrin në treg.

– Ne kemi punuar në arat e Fushës së Shkupit. Nga ajo punë jetohej mirë. Ndërtonim edhe shtëpi, fitonim para për shkollimin e fëmijëve, por ishte një kohë që nuk duhej të paguaje kontribute pensionale dhe menduam se do të ishim gjithmonë të rinj dhe të aftë për të punuar në arë. Kemi kursyer vërtet për pleqërinë tonë. Nuk ishim si rinia e sotme, për të shpenzuar gjithçka, për të udhëtuar, për të grumbulluar rroba. Por kohët po ndryshonin, paratë u zhvlerësuan. Tani vështirë jetojmë me gjyshin. Unë jam më aktiv dhe punoj në bahçe dhe sot solla diçka në treg – disa bishtaja, arra dhe speca. Të shesim diçka, të kalojmë një javë… Edhe fëmijët ndihmojnë me faturat – thotë bashkëbiseduesi ynë, të cilin e gjetëm para Tregut të Gjelbër në Shkup, përcjell PRESSonline.al

Ish-kryetari i Sindikatës së Pensionistëve Dragi Argirovski, i cili ka kohë që e ndjek këtë çështje, thotë se në terren ka takuar shumë ish-bujq, të cilët fjalë për fjalë janë lënë më vete – as që mund të punojnë në ara, as pension nuk kanë, e kështu për ta bërë tragjedinë edhe më të madhe, nuk kanë as sigurim shëndetësor!

– Është një problem kompleks që shteti nuk dinte ta zgjidhte. Problemi u ngrit për shkak se bujqërit nuk paguanin kontribute, vetëm një numër shumë i vogël i paguan, prandaj tani vetëm 51 marrin pension. Por ata janë qytetarët tanë dhe ne nuk mund t’i lëmë në baltë. Prandaj kërkuam që ata të bashkohen me ata që marrin pensione sociale. Kur u shpallën pensionet sociale, qeveria e atëhershme foli për mbulimin e 60 mijë bashkëqytetarëve tanë, por më pas vendosi kushte të tilla, të cilat shumë pak në raport me atë numër i plotësonin. Një nga kushtet ishte që ata të mos kishin pronë, dhe secili bujk të ketë tokë, por çështja është se a mund ta përpunojë apo jo – thotë Argirovski, përcjell PRESSonline.al

Në periudhën e ardhshme mund të priten më shumë pensionistë me pension bujqësor sepse ka ndryshuar edhe rregullorja ligjore. Duke filluar nga viti 2017, bujqërit individualë, pra pronarë të ekonomive bujqësore familjare të kategorisë së parë, të dytë dhe të tretë, janë përgjegjës për pagesën e kontributeve nga sigurimet shoqërore të detyrueshme. Sipas statistikave zyrtare të Agjencisë për Mbështetje Financiare në Bujqësi dhe Zhvillim Rural, numri i bujqërve individualë të regjistruar në përputhje me Ligjin për sigurimin pensional dhe invalidor është 4291, prej të cilëve 1255 janë fermerë femra. Ata do të jenë pensionistët e ardhshëm, por, siç thotë Argirovski, edhe ky është një numër i vogël dhe me gjasë shumë prej atyre që punojnë tokën tani nuk do të jenë pensionistë në të ardhmen.

Në vitin 2015 ka pasur edhe një ndryshim në Ligjin për sigurimin pensional dhe invalidor. Me ndryshimet u njoftua se do të përfitojnë pension 400 bujqër individualë. Me këto ndryshime u bë e mundur llogaritja e kohës së kaluar në sigurime në stazhin e bujqërve, sipas Ligjit për sigurimin e pleqërisë së bujqërve, i cili u aplikua në periudhën nga viti 1978 deri në vitin 1988. Kjo do të krijonte mundësi për plotësimin e kushteve minimale për ushtrimin e të drejtës së pensionit të pleqërisë, 15 vite përvojë pensioni, ndërsa kjo zgjidhje ligjore do të fillojë të zbatohet nga 1 janari 2016, theksoi Ministria e Punës dhe Politikës Sociale në atë kohë.

Kërkohet një zgjidhje sistematike për amësinë e bujqërve femra
Bujqërit që kanë statusin e të siguruarve sipas Ligjit për sigurimet pensionale dhe invalidore paguajnë kontribute nga sigurimet shoqërore, shëndetësore dhe invalidore dhe baza llogaritet në masën 20% të pagës mesatare mujore të paguar për punëtor. Ata kanë të drejtë në shërbime shëndetësore, por nuk kanë të drejtën e kompensimit për shkak të sëmundjes dhe gratë bujke në pushim të paguar të lehonisë. Me Programin për Mbështetjen e Sigurimeve Shoqërore për femrat e angazhuara në aktivitet bujqësor për vitin 2023, për herë të parë parashihet një mbështetje financiare e njëhershme prej 81.000 denarë.

– Kjo ndihmë është e dedikuar për gratë që kanë statusin e bujqërve individual të siguruar në përputhje me Ligjin për sigurimin pensional dhe invalidor dhe nuk mund të marrin pushim të paguar të lehonisë. Ky është rezultat i përpjekjeve tona 15-vjeçare për zgjidhjen e problemit – thonë nga Federata Kombëtare e Fermerëve (FKF).

Programi filloi të zbatohet gjatë vitit 2023 përmes Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Menaxhimit të Ujërave dhe Agjencisë për Mbështetjen Financiare të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural. Rezultati u arrit nëpërmjet krijimit të një mase pilot nga një grup koordinues i përbërë nga të gjitha institucionet përkatëse.

– Grupi koordinues do të vazhdojë punën edhe këtë vit, me synimin që programi pilot të kthehet në një zgjidhje sistematike dhe të përhershme – thonë nga FKF.