MES DY POLITIKAVE VIRTUOZE AKTUALITETI APO ARDHMERIA
Taxhudin Hamdi-Tetove
Kur kemi parasyshe se deri ne fund te sh.19 evropa , nuk kishte shtet kombetare.
Ideja e evropes ishte para kombit.
Ndersa identiteti evropjan filloi te behej pjese e identitetit individual.
Tek ne ne maqedoni akoma ideja e paqes eshte nje interes i mbrendshem dhe nje empati politike nderkombetare e nje vendi te ri.
Kerkesat e shqipatreve dhe lansimi i propozimeve ne deskun e programeve e te studjuesve politik edhe pas shume perpjekjeve po na shfaqen si politika dhe metafora mobilizuese per masat .
Mençuria e klases politike ne maqedoni aproksimativisht pritet te zhvilloje dhe perdoret ne ekuiliber kembyeshem.
Ambivalenca e dy forcave te fuqishme nga aspekti i votimit dhe shumices u krijua si murri i berlinit .
Edhe ata qe paten nje lloj guximi per ta rrenuar kete murre ne arenen politike ne maqedonine e veriut rezikohen te etiketohen si tradhetare.
Si rasti i shtetve evropajne evropa – perendimi, perendim evrope.
Këta ligjerime politike nuk i kemi lexuar ne tekstet politikologjise nga ekspert te vendit .
Po te kemi parasyshe kontekstin politik – social ne fillimet qe ne thirrjen shqiptare si psh. :
E duam shqiperine si gjithe evropa.
Keshtu, akoma nuk kemi ndegjuar nga subjekte politike e duam maqedonine, si gjithe poullin qe jeton ne maqedoni.
Nga politikan dhe subjekte politike maqedonase akoma nuk degjohet si psh. e duam maqedonine si dhe kombin shqiptare si komb i dyte me shumice pas maqedonaseve.
Akoma politikanet tane nuk kanë besim në sloganet dhe devizat qe tregojne per nje unitet te politikave mbrenda shtetit.
Sloganet dhe parullat jane si shenjat e komunikacionit.
Vozitsi i denje e drejton maqinen ne baze te shenjave te komunikacionit, gjithashtu edhe populli po e lexon politiken ne baze te shenjave te komunikacionit politik – sinjale deklarative politike ne nje vend.
Ketu nuk ka faje populli as ai maqedonas por edhe me pak ai qe flet shqip.
Politikanet nuk kane sesnsin dhe karizmen e shtetit, po vazhdimisht ne humbje dhe me kaprica ushtrojen karizmen e nje enkalve politke, e cila nuk eshte ne gjendje te bashkoje elemnetet dhe mekanizamat shtetrore ne dobi apsolute të qytetareve pa mare parasyshe te cilin komb jan ata.
Kereksat dhe nevojat e qyteatreve te reflektojene si nje bashkim ne nje teresi.
Teresia e trupit te mendimit politik mungon…?!
Pa keta slogane ambivalente dhe te venuara ne arenen politike, Premieri i R. Maqedonise se Veriut vazhdimisht te kohabitoje dhe te shoqeroj ne konverzacionin e tij me dy gjuhe: maqedonisht dhe shqip.
Ky do te ishte edhe testi, mbrenda sferes se lirise publike dhe politike.
Ketu vete opinioni racional i sferes publike do te i jepte nje favor investigimit gazetaresk te zbuloje sondazhe te reja ne favor te kembimit te dy vlerave kulturore, pa mos u perplasur mes dy atgonizmave dhe me populli te çlirohet mes dy iluzioneve politike.
Nuk ka nevoje me qytetaret te presin nga politika qe ajo t’ua ndertoje kulturen e tyre , sepse sot teknollogjia eshte ngritur deri ne ate nivel sa qe çdo njeri eshte i informuar per identitetin e tij.
Sot ndegjojme se portereti i “Monalizes” shitet me milijona dollar ne shtetetin e Saudise Arabike.
Akoma nuk u kuptua konvergjenca e barazise si nevoje e stabilitetit dhe per kete nuk dha askush pergjejgjesi…?!
Premieri i ardhshem pa dallim kush do jete ne komunikate publike çdohere te dale me perdorimin maqedonisht- shqip, siç veprojne dhe poerdorin zv.premieret shqiptare, me dy gjuhet shqip – maqedonisht.
Sepse komunikata e premierit ne nje shtet krijon edhe sferen e logjikes politike ne sferen publike te qytetareve, pavarsisht si ajo do te artikulohet- por presim qe ajo te artikulohet ne dobi te qytetareve dhe ne favor te reformave dhe zhvillimeve demokratike.
Edhe njera edhe tjetra paralel, duke treguar dhe deshmuar garanca para qytetareve se shteti po hapron drejte zhvillimit dhe perparimit demokratik .
Fjala, premier shqipatre ka kuptimin e gjeografise apo te politikave sporadike te saj me apetite dominimi , mohimi dhe jo perfshirese perballe koncepteve te zhvillimit.
Premieri nese kryen funksionin gjithperfshirës , kjo d’te kete garancat para qytetareve se jetojne ne nje shtet te perbashket me synime per ardhmerine e femijeve te tyre.
Edhe me termin ardhmeri, ne politikat demagogjike shume po maten masat e zhvillimit te proceseve politike.
A duhet nje politikan te merret me ardhmerine apo me gjendjen konkrte dhe aktuale apo te merret me kualitetin e brezave te rinje qe vin pas nesh.
Jne pyetje qe duhet analizuar mire.
Zhonglimi i vokabularit ardhmeri sikur po mbulon dhe kamuflon gjithçka që pritet te realizohet para syve te qytetareve si e domosdoshme dhe me nevoja primare te imperativit finansiar dhe ekonomik.
Termi ardhmeri eshte nje term hipotetik qe mundesisht do te ndodhe nje kohe te larget.
Politikanet duhet te flasen per kohen aktuale dhe per nje mandat.
Qe mrenda nje madati te perfundoje punet qe ka synuar dhe i ka publikuar para popllit, e nese eventualisht duhet te vazhdoje edhe jashta mandatit nese eshte ne dobi te pergjithshme sigurish si te njejat do te vazhdojne, duke dorzuar mandatit pasardhesit te tij.
Sa jane te afte qe te bejne dhe rregullojne mbrenda nje mandati dhe kaq.
Nese kujtojme Bosnjen dhe Hercegovinen si ish Republika e ish Jugosllavise, ajo funksiononte si Republike mbrenda jugosllavise shoviniste – komuniste, por jo si gjeografi, por si administrate politike pa territor (ku d’te i shtrynte ligjet e saja).
Subjektet politike duhet te krijojne kushte qe votuesit e tjere dhe elektorati shqiptare te ekzistoje ne maqedini jo vetem politikisht por edhe gjeografikisht dhe me rrejtin e tyre legjit te biznesit .
Largimi i te rinjeve vitet e fundit e deshmoi nje te vertete te pamohushme te sintetikes politike ne maqedonine e veriut.
Ne ne repertoarin drames politike, pa gjeografi ligjore nuk mund te krijohen kultura , identitet dhe qyteterim.
Zgjedhjet si nje filozofi politike, zhvillohen qe te bashkojne popullin dhe sferen publike dhe politike dhe asnjehere qe te rendojne gjendjen e qytetareve.
Ësht parapare qe per kater vite shume nga vrimat ekonomike dhe politke sanohen apo eventualish arnohen dhe fillohet me lavren e fushes pejllore, ku pritet bereqeti i rendimenteve dhe kulturave te nevojshme per ushqimin e njerezve.
Zgjedhjet nuk duhet kuptuar si rrenim i nje gjendje sepse edhe ne si popull do te gjendemi permbrenda atije erozion dhe rrenimi.
Normalish se duhen te ndryshohen botkuptimet rreth politakave te ndryshme por asnjehere te mos shkatojme germadha nga plasaritjet.
Te na bashkoje arsyeja e politikes dhe jo shprehija e saj.
Te na drejtoje virtyti dhe jo ligji i shkopit dhe masat e shternguara.
Te na bashkoje dashuria ndaj rendit dhe sigurise dhe jo anarhija e totalitarizmit.
Ligji i “shkopit” eshte i vjeter dhe ka ekzistuar para eres sone, tani duhet nje ligj i cili do prezentoje barazine ne çdo segment dhe kend te jetes se qytetareve .
Sigurisht se pa ligjin e gjykates dhe organeve te rendit eshte veshtyre te arrihet nje siguri, por tani eshte koha qe keta dikastere te mos harxhojne me shume se dikasteri i shendetesise dhe arsimit.
Anketat e zhvilluara nuk duhet te mungojne ne programet e partive politike.
Partia politike programet e saj t’i hartoje ne baze te anketave dhe analizave ne teren dhe jo nga pervoja e fqinjeve?!
Demokracine ne SHBA e kane avansuar dhe zhvilluar gjendjen fale mases se veprimit e cila quhet:konstanca e sinxhirit te panderprere te anketave me popullin .
Anketat kane zhvilluar debatin publik dhe kane krijuar opinionin e lire ne sferen publike.
Patriotizmi rreth proceseve demokratike tek shqiptaret dhe maqedonasit ?
Kjo nuk kerkon mund dhe investim por vetem vullnet … keto projekte mund te realizohen dhe udhehiqen nga nxenes te shkollave te ndryshme, ku edhe fitojme nje ankete me analiza dhe te dhena politike dhe ne te njejtene kohe trajnojme studjuesit e ardhshem per te punuar ne drejtim te gjendjes tone.
Nje personi tek ne i duhet te shkoje ne parlament per te zhvilluar nje ankete.
Ndegjojeme se, edhe katedrat shekncore e kane veshtyre te ngritin iniciativen rreth nje ankete per ndonje fenomen dhe dukuri ne shoqerine shqiptare dhe maqedonase.
Anketa e patriotizmit maqedonas dhe shqiptare, psh.:
Cili nga keta dy patriotizma eshte me i vlefshem dhe i dobishem per maqedonine e veriut, dhe atehere konkludohet si duhet te duket struktura politike e ardhshme ne RMV.
Dhe nga ana tjeter ne fakt a ekziston patriotizma shterore.
Apo shteti maqedonas shfrytezohet si kontenjere te revijieres per pushim vjetore!
Nese sondazhet flasin se nuk ekziston patriotizmi shtetrore, atehere si mund te flitet per zgjedhje … zgjedhjet ne keta raste jane vetem farsa dhe blamazha.
Popullata nuk eshte ne gjendje permes tv emisioneve te njohtohet burimish me platformat e programeve partiake.
Tv emisionet me shume jane servis e dogmave politke dhe konjukturave te ndryshme se sa servis i qytetareve.
nebulozate ngateruara bejne qe qytetari per nje emision nuk kupton periudhat 20-25 vjeçare te hazarduara apo te humbura.
Kerkohet nje koncept televiziv i ri i emisioneve me nje fraze apo verzion te kuptohen semantika dhe polisemika e demonstrimit ne emision televiziv.
Programet televizive u duhet trajnim i duhur se si te bartin dhe percjellin nje mendim apo komunikate deri tek publiku.
Qendrat televizive jane qe populli tem und te i ndegjoje dhe te u besoje.
Lideret maqedonas po e ruajne patriotizmen maqedonase sikur maqedonia na paska qene nje kontinenet e vjeter e jo si
nje shtet qe duhet te ndertoje bashkejetesen ekonomike dhe politike me qytetret e saj.
Lideret shqipatre gjithashtu po e ruajne patriotizmen ndaj shtetit me rezerva te natyres politke dhe jo te natyres gjeografike dhe autoktone.
Ajo qe verehet nga partite politike shqipatre mund te konstatohet se tani me eshte ndare afiniteti patriotik shqipatre neper udhetimet e subjekteve politke shqipatre.
Duhet te ekzistoj nje mekanizem qe nje gje te tille te mos e ndaje pa marre parasyshe divergjencat ne filozofine e te menduarit politik.
Andaj ketu ndoshta edhe ekziston konteksti dhe problemet diametrialisht te kunderta , patriotizmi politik dhe patriotizmi gjeografik apo patriotizmi nacionalist dhe transnacionalist dhe te atij patriotizmi birokrat dhe proletatriat per te shprazur vendin.
Mirpo per fat te keq ai i shengenit – diaspores po e fiton çdo lloje patriotizmi tjeter.
Prandaj edhe zgjedhjet dhe ideja per poste dhe konfiguracione politike paraqiten si nje dukuri ne patinazhe.
Keta dy subjekte apo tabore te shumices politke e kane ndare edhe politiken e maqedonise edhe gjeofgrafine e maqedonise pa leje te qytetareve dhe pa referendum, dhe keshtu valle maqedonia ka mbetur scila haribda( mes serbise se madhe dhe bullagrise se madhe ).
Gjithçka qe behet pa lejen e qytetareve eshte nje shund politik.
Ati ku perjashtohet interesi i pergjithshem i qyteatreve edhe nuk mund te bisedohet per ren demokratik.
Pasi vij nga provinienca religjioze me kujtohet nja pasus nga Kurani Zoti që kriojoi Gjithesine e pasi i krijoi shpirtrat e njerezve i pyeti: (E lestu Birabikum…), qe do te thote “ A jam une Krijuesi i juaj …”.
Me gjuhen e politikes a po me pranoni Mua si Krijuas, te gjithe shpirtrat kur pane drejtesine dhe respektin … u pergjigjen po Zoti i Gjithesise Ti je Krijuesi jone.
Sepse ne u vertetuat se nje dite Zoti d’te na shfaq qe te shohim veten tone dhe te organizohemi sispas deshires tone .
Njerezit dhe udheheqesit shume jane vonuar nga ky dokument teologjik qe paraqet Kurani.
Krijuesi i gjithesise nuk kishte nevoje per nje gje te tille, por per te na mesuar neve se si te veprojme gjate menaxhimit te politikave shoqerore dhe te persosjes administrative shtetrore.
Dhe per te pasur suksese ne aspiratate lirise dhe barazise.
Zgjedhjet politike te subjekteve politke dhe programeve partiake nuk munden te bejne nje ndarje dhe diletacion te tille utilitare .
Qytetaret maqedonas nuk e kane kuptuar kete ndaraje apo nga patriotizma e tyre jo korekte dhe e shqiptareve transferike po nuk lodhin fare mendjen dhe nuk harxhojen energjine e tyre si qytetare.
Presidenti Bullgare Zhelje Zheljev gjate nje fjalimi ne nje vizite zyrtare ne France me 1994 iu drejtua qeverise franceze , e cial ne ate kohe mbante edhe presidencen e BE, me fjalet:
“Sa me shpejte na beni evropajne, nese nuk doni qe ju te beheni ballkanas”.
Nje pyetje dhe nje pergjigje, qe shpoi si me burgi otofonin e shurdhur te disa diplomateve ne evrope.
Politikat e subjekteve shqipatre dhe idete e propozuara duhet te kene edhe autorin e ndertuesit te vrefikuar perseri nga populli.
Dua te besoje se periudha e tamponit dhe zonave te tamponit pas kesaj ritje te teknologjise jane irelevante.
Prandaj duhet te jemi ne kerkim te racionalitetit dhe mençurise dhe strategjise politike per nje mirqenje me rezultate.
Ne kete rast tek ne intelektuali pret “oferten” nga propozimet e subjekteve politike dhe jo e kunderta.
Qe subjektet politke te presin nga propozimet dhe analizat shkencore politikologjike te eksperteve apo intelektualeve.
Nese subjekti politik nuk respekton apo nuk kerkon ide dhe zgjidhje nga intelektualet, ai si subjekt edhe nuk mund te realizoje marreveshjet politike as si pozite as si opozite, per arsye sepse ka atrofuar dhe nderpere ushqimin e ideve patriotike apo ide ne dobi te qytetareve ne pergjithesi.
Ne kete raste kemi fituar nje sisitem ekzekutiv dhe ligjevenes bashke, qe rezultone me emrin autoritarizem.
Autoritarizemi eshte desku i lodhur dhe i mundimshem i krijimit te ideve me djerse perparimtare per barazi dhe demokraci.
Kur arrime ne kete gjendje, qe intelektuali te pres te prodhoje ide pas “Zgjedhjeve” dhe jo para tyre, kjo direkt na reflekton nje situate se ne kemi nje sterilitet ne instancat shkencore dhe nje redaktim te shkences e jo nje prodhim biologjik demokratik me deshire per te abuzuar me votat e popullit.
Ne fakt masmedia dhe gazetaria ekziston per te ruajtur lirine publike dhe jo e kunderta.
Ajo duhet ta deshmoje kete cdo dite ne jeten dhe ecurine esaj.
Prandaj , ne ne arenen politike vazhdimisht ndertojme deri ne nje afat te caktuar dhe me pas vazhdojme perseri me nje tempo te vazhdueshme, duke rrenuar deri ne nje afat te caktuar.
Nje befasi jo e kendshme per zhvillimin historik te vendit .
Kjo gjendje politike eshte ne kundershtim me te gjitha parimet e zhvillimeve nderkombetare.
Populli duhet te bej gjithçka qe te mos e humbë aktualitetin, qe definitivisht ta fitoje ardhmerine e pritur!
