Elenovski: Maqedonia duhet të ndjekë trendet ushtarake botërore, është e rëndësishme të investohet në pajisje të reja ushtarake

Publikuar 15:54 21 Nëntor, 2023

Ndryshimet në mjedisin e sigurisë botërore janë drastike. Ata ndryshuan me shpejtësi natyrën e kërcënimit të sigurisë dhe kështu shkaktuan një ndryshim revolucionar në vetë mënyrën e luftës. Ndoshta kjo situatë e sigurisë botërore është përshkruar në mënyrë më ilustruese nga Anthony Parsons i cili thotë se “bota ka kaluar nga një gjendje lufte e ftohtë në një gjendje paqeje të nxehtë”. Kjo vetëm tregon se një kërcënim që është asimetrik, domethënë i padukshëm dhe i paparashikueshëm, mund të krijohet brenda natës në cilindo nga pesë fushat moderne të operacionit ushtarak (tokë, ajër, ujë dhe hapësirë kibernetike), thotë ish-ministri i mbrojtjes në një bisedë me “Lokalno” dhe ish i dërguari special i Qeverisë për integrime në NATO në Bruksel, Llazar Elenovski. Sa i përket sigurisë në vend, duke pasur parasysh disa pika të nxehta konfliktuale në botë, Elenovski thekson se është obligim kombëtar, por edhe si anëtare e NATO-s, ta parandalojmë atë, me të gjithë aspektin që nënkupton një strategji dhe resurse për sigurinë kombëtare, informon PRESSonline.al

Ai thekson se me anëtarësimin në NATO, Maqedonia mori një ndryshim strategjik në konceptin e sigurisë, sepse u bëmë pjesë e një sistemi të sigurisë kolektive, që do të thotë se në të ardhmen nuk duhet të shqetësohemi vetëm për sigurinë tonë, por edhe për të gjithë të tjerët. 30 anëtarë të Aleancës, sipas parimit bazë të NATO-s se “sulmi ndaj një anëtari është sulm ndaj të gjithëve”.

-Nga ana tjetër, sot bota është në një fazë lëvizjeje dinamike, e cila nuk ngadalësohet, por përshpejtohet. Ky përshpejtim u stimulua më së shumti nga procesi i globalizimit dhe revolucioni teknologjik, i cili në 40 vitet e fundit solli ndryshime rrënjësore në qytetërim, të tilla si nuk ekzistonin për shekuj më parë. Ai vlen për të gjitha fushat, për të cilat jemi dëshmitarë të përditshëm, përfshirë edhe atë të sigurisë, thotë bashkëbiseduesi.

Ai thekson se ka një dallim thelbësor midis vendeve anëtare të NATO-s dhe vendeve të tjera që nuk janë anëtare. Ky është dallimi i madh dhe sot një avantazh i madh për të cilin Maqedonia që nga pavarësia e saj strategjikisht ka zgjedhur familjen euroatlantike.

– Siç e shohim, opinioni po flet për rrezikun e agresionit rus ndaj vendeve evropiane, por që nuk janë pjesë e NATO-s, si Ukraina, Moldavia apo vendet e Ballkanit Perëndimor që nuk janë pjesë e NATO-s. Kështu ishte edhe me Gjeorgjinë në vitin 2008. Pavarësisht se sa të nxehta ishin dhe janë marrëdhëniet mes NATO-s dhe Rusisë, kjo tregon se lidershipi rus është racional në atë që është i vetëdijshëm për rrezikun e kalimit të vijës së kuqe, që është kufiri i NATO-s.

– Prandaj, të gjitha vendet që janë në anën tjetër të kufirit kanë me të drejtë frikë, sepse nga perspektiva ruse, vendet e kërcënuara janë vende që Rusia i konsideron si sferë të interesit të saj. Siç e konsideron edhe rajonin e Detit të Zi, Kaspikut dhe Azisë Qendrore. Nga ana tjetër, ne jemi dëshmitarë të një procesi ku vendet fqinje me Rusinë, si Finlanda dhe Suedia, bëhen ose janë në rrugë për t’u bërë anëtarë të Aleancës dhe Rusia pothuajse nuk lëviz. Mendoj se një përgjigje racionale se pse Rusia reagoi kaq butë ndaj anëtarësimit të Suedisë dhe Finlandës në NATO, dhe veçanërisht Finlandës me të cilën ndan një kufi prej 1300 km, është fakti se ato vende janë shoqëri perëndimore me vlera perëndimore dhe nuk janë pjesë e të ashtuquajturës Bota Ruse. Që do të thotë se vetë Rusia mendon se atje nuk ka asgjë për të kërkuar, analizon Elenovski, përcjell PRESSonline.al

Duke marrë parasysh situatën në Kosovë dhe nëse kriza ka mundësi të shtrihet, ish-ministri i Mbrojtjes thotë se Maqedonia ka marrëdhënie shumë të mira me dy fqinjët veriorë.

– Qëndrimi ynë parimor është që në rajonin tonë të gjitha problemet ndërshtetërore të zgjidhen përmes frymës dhe parimeve të fqinjësisë së mirë dhe respektimit të vlerave demokratike. Në këtë drejtim, ne japim një kontribut të rëndësishëm në aspektin e sigurisë rajonale. Bazuar në këto parime, ne duhet të vazhdojmë të inkurajojmë dy fqinjët tanë të ngushtë që të arrijnë një zgjidhje përfundimtare për të kapërcyer konfliktin sa më shpejt të jetë e mundur. Sa më shpejt të arrihet zgjidhja përfundimtare, aq më shpejt do të kapërcehen rreziqet nga shkaktarët e mundshëm të konflikteve të reja në Ballkan, thekson Elenovski.

Lidhur me modernizimin e Armatës së Maqedonisë me pajisje të reja ushtarake, bashkëbiseduesi shpjegon se jemi dëshmitarë se si ndryshimet teknologjike revolucionarizuan industrinë ushtarake dhe sollën ndryshime të rëndësishme në sistemin e sigurisë dhe të mbrojtjes.

– Vetë paradigma shekullore e luftës është ndryshuar nga koncepti modern i një perspektive globale të informacionit dhe modernizimit intensiv teknologjik. Dominimi i teknologjisë do të rritet në të ardhmen dhe e gjithë kjo do të krijojë një presion të përhershëm mbi shtetet në realizimin e sigurisë së tyre kombëtare. Prandaj, është e rëndësishme që vendi ynë të vazhdojë të ndjekë trendet ushtarake botërore. Sot është më e lehtë për ne sepse jemi anëtarë të NATO-s, në tryezën e së cilës ndahen të gjitha ato përmbajtje. Por siguria mbetet ende një detyrim kombëtar. Në këtë drejtim, është e rëndësishme të investohet në pajisje të reja ushtarake, sepse ne po investojmë në sigurinë tonë. Pas disa vitesh buxhete të ulëta të mbrojtjes, tendenca rritëse me të cilën po i afrohemi kufirit prej 2% të vendosur nga NATO, tregon se jemi gjithnjë e më të vetëdijshëm dhe të përgjegjshëm për sfidat, por edhe se investimi në sigurinë e shtetit nuk shihet si një kosto, por si një investim për të ardhmen e vendit, thotë ai, përcjell PRESSonline.al

Maqedonia është ende një vend i vogël me ushtri të vogël dhe burime të kufizuara, shton Elenovski. Sipas tij, është shumë e rëndësishme të dimë se në çfarë saktësisht duhet të investojmë për të marrë një lloj sistemi sigurie të rrumbullakosur, si do të ecë reforma e forcave të armatosura në planin afatgjatë, cila do të jetë struktura e forcave të Ushtrisë maqedonase në 10 vjet etj.

– Për sisteme më të mëdha dhe të shtrenjta ushtarako-teknologjike që nuk mund t’i kemi vetë, mendoj se duhet të jemi më të guximshëm dhe të kemi zgjidhje rajonale me anëtarët e tjerë të NATO-s nga rajoni apo më gjerë, në varësi të karakterit të teknologjisë ushtarake. Planifikimi i reformave të forcave të armatosura si në NATO ashtu edhe në çdo vend serioz është një proces afatgjatë me synime afatgjata. Besoj se përvoja e mëparshme si anëtar të NATO-s mund të ndikojë pozitivisht në faktorët politikë dhe jopolitikë në vend për të ngritur në një nivel më të lartë debatin profesional për sigurinë kombëtare. Si rezultat i një debati të tillë, çdo koncept i ri i sigurisë pasuese duhet të miratohet me një konsensus kombëtar politik dhe ushtarak, vlerëson ish-ministri.

Kërcënimet kibernetike gjithnjë e më shumë po merren seriozisht në botë, për të cilën Elenovski thekson se zonat tradicionale të operacioneve ushtarake si toka, uji dhe ajri do të mbizotërojnë gjithnjë e më pak, dhe domenet e reja të operacioneve ushtarake në botën dhe hapësirën kibernetike do të dominojnë gjithnjë e më shumë.

– Duke pasur parasysh realitetin e ri të sigurisë, ndërtimi i kapaciteteve kombëtare për mbrojtjen kibernetike duhet të jetë një proces prioritar të cilit duhet t’i kushtohet shumë vëmendje. Edhe sot në teorinë e luftës teknologjike theksohet se është më e rëndësishme neutralizimi i infrastrukturës kritike elektronike të armikut sesa fuqia e tij ushtarake. Në këtë mënyrë forcat e armatosura do të bëheshin të padobishme. Prandaj ne duhet ta forcojmë këtë aspekt në planin afatgjatë dhe akoma më konkretisht ta inkorporojmë në strukturën tonë të sigurisë kombëtare, përfundon ish-zyrtari.